Teraz chcę umieścić parę uwag o następnym wielkim rosyjskim mieście.
Nowosybirsk – to trzecie pod względem liczebności miasto w Rosji. Posiada ono status okręgu miejskiego. Jest centrum administracyjnym Syberyjskiego Okręgu Federalnego, Obwodu Nowosybirskiego. Miasto jest największe na Syberii.
Nowosybirsk – to także targowe, kulturalne, rzemieślnicze, przemysłowe naukowe i transportowe centrum o znaczeniu federalnym.
Miasto zostało założone w 1893 roku a prawa miejskie otrzymało w 1903 roku. W roku bieżącym liczba jego mieszkańców wynosi 1 523 801. Nowosybirsk często nieoficjalnie nazywany jest stolicą Syberii. Powierzchnia miasta zajmuje przestrzeń, równą 505,62 kilometra kwadratowego.
Krótka historia miasta.
Pierwsza rosyjska osada na terenie dzisiejszego Nowosybirska zbudowana została w końcu XVII wieku. Przydrożny hotel, zwany Mikołajowym Cmentarzem, nazwę otrzymał na cześć świętego Mikołaja i do roku 1712 pełnił funkcję granicznego punktu handlowego pomiędzy Rosjanami a Teleutami, gospodarzami ziem położonych na drugim brzegu rzeki Ob. Po upadku Miedzy Teleutów (granicy rosyjsko-teleuckiej) Cmentarz Mikołajowy stracił swoje znaczenie. Powiększona wieś zaczęła nazywać się Kriwoszciokowską. Takie przezwisko posiadał inicjator budowy osady, Fiodor Krienicyn.
Do czasów imperatorowej Elżbiety tereny przyszłego Nowosybirskiego Obwodu stanowiły własność właścicieli kopalń Demidowów. Ziemie te wchodziły w skład państwa tylko nominalnie. Związane to było z tym, że umocnienie władzy carskiej na tym terytorium realizowane było siłami Akinfija Demidowa. Budował on tutaj infrastrukturę dla przedsiębiorstw górniczych na wyłączną własną odpowiedzialność. Dlatego też była Ziemia Teleucka od 1727 roku wyodrębniona była jako Koływano-Woskriesienski Okręg Górniczy. Był on państwem w państwie. Wyjątkiem były tylko ziemie nad Obem i Irtyszem, które stały się carskimi dobrami rodowymi jeszcze przed tym, jak na Ałtaju swoją działalność rozwinęli Demidowowie.
28 grudnia 1903 roku imperator Mikołaj II wydał najwyższe polecenie. Zgodnie z nim „osada Nowo-Nikołajewsk przy stacji Ob” podniesiona została do rangi miasta nie powiatowego.
Po Rewolucji Lutowej utworzona została Rada delegatów robotniczych, żołnierskich i chłopskich oraz zostały przeprowadzone wybory do Zgromadzenia Miejskiego. Władza w mieście przekazana została Sowietom 14 grudnia 1917 roku.
Po Wojnie Ojczyźnianej wszystkie instytucje państwowe, włączając w to kolej, w Nowosybirsku praktycznie nie istniały. Wszędzie panował głód. Kierownictwo przywraca Nowonikołajewsk jako centrum Guberni Mikołajewskiej 13 czerwca 1921 roku. Z Omska przenoszą się wszystkie gubernialne a potem pozostałe struktury całej Syberii. 25 maja 1925 roku stworzono nową strukturę administracyjną – Kraj Syberyjski.
W grudniu 1925 roku I-szy Zjazd Delegatów Syberii zdecydował o zmianie nazwy z Nowonikołajewska na Nowosybirsk. Oficjalnie miasto nosiło nazwę Nowo-Nikołajewsk. 12 lutego 1926 roku Nowo-Nikołajewsk przemianowano na Nowo-Sybirsk.
Nowosybirsk rozwija się. Otrzymuje on przezwisko „Syberyjskie Chicago”.
Kriwoszciokowskaja Osada w 1930 roku została przemianowana na Rejon Zaobski. Włączono ją do terytorium miasta Nowosybirska. 30 lipca tego samego roku został utworzony Kraj Zachodnio-Syberyjski z centrum w Nowosybirsku.
W 1934 roku w mieście zbudowany został Pałac Nauki i Kultury, teraz teatr opery i baletu. I w tym samym roku zakończyło się wyposażenie jego kopuły. Leżąca na wytrzymałym żelazobetonowym pierścieniu, kopuła ta stworzona została jako oryginalna jednorodna żelbetowa konstrukcja. Budynek ten, budynek Teatru Operowego jest dzisiaj symbolem współczesnego Nowosybirska.
W 1936 roku największym przedsiębiorstwem Nowosybirska była fabryka „Sibmaszstroj”. Wykonywano tutaj trzeparki do lnu oraz pompy typu „Komsomolec”. Zakład zmienił profil produkcji, dyrektora oraz nazwę. Przemianowano go na „Zakład Przemysłu Lotniczego nr 153”. Stał się on pierwszym na świecie zakładem, produkującym samoloty myśliwskie.
Zakład w 1939 roku otrzymał prawo posługiwać się imieniem Walerija Czkałowa, znanego lotnika-myśliwca. W 1944 roku z Nowosybirska na front docierało do 17 samolotów myśliwskich na dobę. Od 1941 do 1945 roku pracujące tam dzieci-robotnicy Nowosybirska dostarczyli na front 550 pułków samolotów bojowych, w ten sposób zapewnili znaczącą przewagę w powietrzu nad Niemcami hitlerowskimi.
Nastąpił podział Kraju Zachodnio-Sybirskiego na Okręg Nowosybirski ze stolicą w Nowosybirsku oraz Kraj Ałtajski z centrum w Barnaule. 28 września 1937 roku z Okręgu Nowosybirskiego wyodrębnione zostały Obwód Kemerowski i Tomski.
W 1945 roku miasto Nowosybirsk znacząco się zmieniło. Na początku wojny było ono 400-tysięcznym miastem zaplecza (tyłowym) i przyjęło 128 tysięcy rdzennych mieszkańców blokowanego Leningradu. W czwartej części stał się Nowosybirsk Leningradem.
Na północnych obrzeżach Nowosybirska, 25 września 1948 roku, stworzony został tajny zakład produkcji uranu. Przylegający do niego rejon nazywał się wtedy Socgorodkiem. W 1951 roku rozpoczęła się produkcja uranu. W tych latach powstał pomysł powołania w Nowosybirsku Syberyjskiego Oddziału Akademii Nauk ZSRR. Został on wdrożony w życie w 1957 roku. Na przedmieściach Nowosybirska powstało miasto akademickie. Teraz znajdują się tutaj znane na całym świecie szkoły badawcze.
2 września 1962 roku w Nowosybirsku został oficjalnie zarejestrowany milionowy mieszkaniec.
W latach 60-dziesiątych Zachodnio-Syberyjskie koleje przeżyły technologiczny rozkwit. Rozpoczęła się dostawa parowozów i lokomotyw elektrycznych. W ten sposób powstawał nowoczesny system pasażerskiej łączności kolejowej. Kolej Zachodniosyberyjska zaczęła pretendować do pierwszego miejsca w świecie według objętości przewozów towarowych.
W czerwcu 1966 roku z Nowosybirska zdjęty został tryb tajności, który miasto otrzymało w listopadzie 1943 roku.
W sierpniu 1972 roku udało się uzasadnić konieczność szybkiej budowy nowosybirskiego metra – pierwszego na Syberii. Zaproponowano także przeprawę mostową przez rzekę Ob. Tak oto powstał najdłuższy most metra w świecie. Oficjalny start nowosybirskiego metra nastąpił 28 grudnia 1985 roku.
W lutym 1990 roku Nowosybirsk otrzymał status miasta historycznego. Stał się on centrum nauki i kultury Syberii.
W 2000 roku dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina stworzony został Syberyjski Okręg Federalny. Stolicą Okręgu wyznaczono Nowosybirsk.
